اولین جرقه های موسیقی رپ مثل بسیاری از ژانرهای دیگر، از دل فقر و تبعیض به وجود آمد؛ از تضاد، از اختلاف طبقه اجتماعی و از تفاوت رنگ. اولین نمایش را هم سیاهان گروه Sugar hill gang اجرا کردند. آهنگ آن ها در سال 1979 منتشر شد و در فهرست تابلو چهل آهنگ پرفروش سال در ایالات متحده قرار گرفت. رپ متولد شده بود، به عنوان یک سبک جدید. وقتی آهنگ Message به عنوان پیام سیاهان فقیر منتشر شد و سر و صدای زیادی به پا کرد، همه چیز وارد فضای جدیدی شد. آمریکایی ها از نژاد آفریقایی و لاتین ها، زبان آسان و خوبی برای گفتن پیام هایشان یافته بودند. این یک اعتراض آمریکایی بود به نژادپرستی و مشکلات اجتماعی آمریکا. رپ در واقع، موسیقی عجیب و غریبی نبود، یک جور ریتمیک حرف زدن بود، آن هم با زبان خیابانی؛ همان زبانی که بین جوانان هر کشوری متولد می شود و پس از چندی فراموش می شود. رپ را CNN سیاهان می نامیدند. آن ها اوضاع و احوال خود را به زبان موسیقی به گوش یکدیگر و البته سفیدها می رساندند. سال های 85 تا 93، سال های طلایی رپ و هیپ هاپ بود. نطفه رپ اما، پیش از آن ها شکل گرفته بود؛ وقتی جیمز براون مشهور و محبوب، ترانه Payback را در سال 1974 منتشر کرد. زبان شورش و اعتراض سیاهان، به راه افتاده بود و هیچ کس جلودارشان نبود. آن ها آمده بودند تا تمام فریادهای یک عصر را با سلاح موسیقی بر سر سفیدها بریزند.
***
می گویند آهنگ «یک یاری دارم» از بدیع زاده، اولین آهنگ رپ فارسی است. می گویند هیپ هاپ، همان بحر طویل ادبیات فارسی است. یعنی ما می توانیم به سبک بعضی ها که سر منشأ هر چیز را در ایران می بینند، رپ و هیپ هاپ را هم به نام خود مصادره کنیم! از این تاریخ نگاری ها که بگذریم، رپ، در واقع یک موسیقی بسیار ساده و عامیانه است، شعری که روی یک بخش کوتاه و تکرارشونده موسیقایی قرار می گیرد و بدون اوج و فرود آن چنانی، به طور ممتد و متوالی خوانده می شود. دلیل این که هر کسی، سراغ موسیقی رپ می رود، همین سادگی بیش از حد آن است که چندان نیازی به نت دانستن یا آشنایی با علم موسیقی ندارد. به صدای آن چنانی هم نیازی نیست. صدا هرچه نخراشیده تر باشد، بیشتر در خدمت موسیقی رپ قرار می گیرد. پس رپ برای محبوب شدن به چه احتیاج دارد؟ به یک کلام تأثیرگذار.
رپ خوان ها و علاقه مندان رپ، به کلام مورد استفاده در آهنگ هایشان «تکست» می گویند. اصلا علامت مشخصه هر رپ خوانی، همین تکست است؛ تکستی که حتما باید قافیه داشته باشد و بتوان آن را به حالت ریتمیک خواند. هرچه مصرع ها کوتاه تر باشند، رپ خوان راحت تر می تواند بالا و پایین های آهنگ را رعایت کند. در این یک ساله که رپ فارسی بین نوجوانان ایرانی شایع شده، بعضی از قدیمی ترها تکست می سازند و آن ها را به دیگر عاشقان شهرت و محبوبیت می فروشند؛ یک تجارت در دنیایی که فلسفه اش در ابتدا، اعتراضات اجتماعی بود و بس! اما حالا هرکس به هرکسی که بخواهد در قالب این سبک اعتراض می کند، گاهی هم مثل بازار داغ امروز ما ناسزا می گویند و بددهنی می کنند.
به آهنگ های رپ، «بیت» می گویند. در واقع آهنگ های رپ، یک بیت اصلی هستند که مدام تکرار می شوند. اغلب رپ خوان های ایرانی، از آن جا که خیلی بااستعدادند(!)، از بیت های دزدی استفاده می کنند. بیچاره امینم و توپاک، بیت می سازند و جانشینان خلف آن ها در ایران، به سبک خوانندگان لس آنجلس، روی آن کلام فارسی می گذارند و نسخه فارسی آهنگ های معروف را با کلام سطحی خود ارائه می کنند. بیت سازی این روزها اما ساده تر از همیشه است. با یک نرم افزار کامپیوتری - معمولا ejayhiphop- می توان بیت ساخت و به خورد خلق الله داد. در این نرم افزار، علاوه بر چند بیت آماده، سمپل های مختلفی وجود دارد که بیت ساز می تواند با کنار هم قرار دادن آن ها، آهنگ جدیدی بسازد. از تجارت تکستی گفتیم، باید به تجارت بیتی هم اشاره کنیم. علاوه بر بیت سازان حرفه ای، چند سایت رپ زیرزمینی، بیت های آماده را به مزایده می گذارند تا با سرکیسه کردن مشتریان عشق خوانندگی، پولی به جیب بزنند.
